Ο άνθρωπος με «κατάθλιψη» δεν είναι διαρκώς λυπημένος!

Η κατάθλιψη εκδηλώνεται με αλλαγές στην συμπεριφορά, το συναίσθημα, τις σκέψεις και τη σωματική λειτουργία. Οι επιπτώσεις της νόσου εντοπίζονται σε όλους τους τομείς της ζωής, από την οικογένεια και την εργασία, μέχρι τις συντροφικές σχέσεις και τη σεξουαλική ζωή.

Αρχικά το άτομο παρατηρεί τις πρώτες αλλαγές στο συναίσθημα, πολλές φορές χωρίς προφανή λόγο ή σημαντική αφορμή. Η λύπη κυριαρχεί στο μεγαλύτερο μέρος της μέρας, επικρατεί η θλίψη, η μελαγχολία, ο εκνευρισμός, η απογοήτευση. Μικρά γεγονότα της ζωής που παλιότερα μπορούσε να διαχειριστεί, τώρα του προκαλούν εκνευρισμό και κλάμα.

Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, η κατάθλιψη περιγράφεται ως αβάσταχτος πόνος και ως απόγνωση. Η οικογένεια και οι φίλοι νιώθουν αμηχανία μπροστά στον δικό τους άνθρωπο που γίνεται απόμακρος, που απομονώνεται ή ξεσπάει. Αν είναι επαρκώς ενημερωμένοι για την κατάθλιψη τότε μπορεί να καταλάβουν και να διαχειριστούν ευκολότερα αυτές τις αλλαγές. Πολλές φορές όμως, τα καταθλιπτικά συμπτώματα εκλαμβάνονται λανθασμένα ως αδιαφορία και τεμπελιά, με αποτέλεσμα οι οικογενειακές και συντροφικές σχέσεις να δοκιμάζονται, κάτι που επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τον άνθρωπο που νοσεί.

Σε επίπεδο συμπεριφοράς, το άτομο αρχίζει να αποφεύγει τις εξόδους, να αποσύρεται από το κοινωνικό περιβάλλον, να καταφεύγει στο αλκοόλ και να δυσκολεύεται να ολοκληρώσει καθήκοντα που μέχρι πριν μπορούσε να φέρει εις περάς. Δραστηριότητες που ως τώρα έδιναν ευχαρίστηση και κινητοποιούσαν το άτομο (χόμπυ,αθλητισμός, κοινωνικές εκδηλώσεις), τώρα μοιάζουν μάταιες και ανούσιες.

Συχνά σημάδια κατάθλιψης είναι η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία ,η παραμέληση της προσωπικής φροντίδας και της υγιεινής, οι εκρήξεις θυμού και η επιθετική συμπεριφορά.

Στο επίπεδο της σκέψης, κυριαρχεί η αυτομομφή, ενώ το άτομο κατακλύζεται από σκέψεις όπως «εγώ φταίω», «είμαι αποτυχημένος», «δεν αξίζω» ή «είναι όλα μάταια».

Η απόδοση στην εργασία επηρεάζεται καθώς η συγκέντρωση και η λήψη αποφάσεων γίνεται πιο δύσκολη. Οι συνάδελφοι και οι εργοδότες είναι συχνά οι πρώτοι που αντιλαμβάνονται αυτές τις αλλαγές. Αυτό είναι ιδιαίτερα επώδυνο για τον άνθρωπο που νοσεί καθώς φοβάται ότι το πρόβλημα θα επηρεάσει τη δουλειά του και το πώς τον βλέπουν οι άλλοι.

Συχνά, επηρεάζεται και η σωματική λειτουργία, με αποτέλεσμα κανείς να νιώθει συνεχώς κουρασμένος, εξαντλημένος, να υποφέρει από πονοκεφάλους και σωματικούς πόνους (πόνος στη μέση, στον αυχένα), προβλήματα του πεπτικού, ορμονικά προβλήματα, αλλαγές στο βάρος αλλά και αλλαγές στην όρεξη. Ο ύπνος δεν εξασφαλίζει ξεκούραση και το άτομο ξυπνά κακόκεφο και κουρασμένο, γεγονός που επηρεάζει όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων του.

Αλλά…

Όταν κάποιος περνάει καταθλιπτικό επεισόδιο, δεν σημαίνει ότι περιφέρεται με μαύρα ρούχα κλαίγοντας και θρηνώντας. Συχνά βγαίνει έξω με τους φίλους του και μπορεί να λέει και αστεία, σαρδόνια τις περισσότερες φορές.

Ένας από τους πιο δημοφιλείς και διαχρονικούς μύθους θέλει τους ανθρώπους που πάσχουν από κατάθλιψη να είναι μελαγχολικοί όλη την ώρα και κατ’ επέκταση οι χαρούμενοι άνθρωποι δεν μπορεί να βιώνουν στιγμές κατάθλιψης. Είναι μια στρεβλή και φρικτή εκδοχή της κατάθλιψης που στιγματίζει περαιτέρω τα άτομα με κατάθλιψη και τα απομονώνει ακόμη περισσότερο.

Η κατάθλιψη δεν κάνει τους ανθρώπους λυπημένους όλη την ώρα – αν και το επίπεδο της θλίψης που ο ασθενής βιώνει ποικίλλει ανάλογα με το άτομο και την σοβαρότητα της κατάθλιψης. Όταν κάποιος περνάει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο συνήθως συνεχίζει να εργάζεται και να ανταλλάσει φιλικές κουβέντες με τους συναδέλφους του. Τρέφεται και ντύνεται κανονικά και συχνά διαβάζει βιβλία. Βιώνει ακόμα και στιγμές ευτυχίας όταν για παράδειγμα περπατάει στην ακρογιαλιά με ένα καλό φίλο.